Zübeyde Hanım: Cumhuriyetin Annesi
Bugün, 14 Ocak 2025. Zübeyde Hanım, Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi ve düşmânların sardığı ülkede bir kadının dırıayetini temsil eden bir figür, 102 yıl önce bu dünya ile vedalaştı. Onun hikâyesi, sadece Atatürk'le olan bağıyla değil, çetin hayat koşullarında sabrı ve azmiyle de dikkat çekiyor.
Ailesi ve Çocukluğu
Zübeyde Hanım, 1857 yılında bugün Yunanistan sınırları içinde kalan Langaza'da dünyaya geldi. Sofuzadeler ailesinden Feyzullah Ağa ve Ayşe Hanım'ın kızı olan Zübeyde, dindar bir çevrede yetiştirildi ve okuma yazma bilen, "molla" lakabıyla anılan bir kadın oldu.
Evliliği ve Anne Olma Serüveni
Genç yaşlarda Selanik'e yerleşen Zübeyde Hanım, Osmanlı Rüsumat Memuru Ali Rıza Efendi ile evlendi. Bu evlilikten altı çocuk dünyaya getirdi ancak sadece ikisi – Mustafa ve Makbule – yaşamlarını sürdürebildi.
Ali Rıza Efendi'nin erken yaşta vefatından sonra Zübeyde Hanım, çocuklarını büyütme görevini tek başına üstlendi. İşgal altındaki toprakların zorlu koşullarında hem anne hem baba rolü oynadı.
Mustafa Kemal'i Yetiştiren Kadın
1881'de Selanik'te dünyaya gelen Mustafa'ya, Zübeyde Hanım büyük bir özenle yaklaştı. Onun hem eğitim alıp hem de milli değerlere sahip bir birey olarak yetişmesine katkı sundu. Mustafa Kemal'in liderlik yeteneklerini ve şûcaatini kazandığı kükül bir altyapıda Zübeyde Hanım'ın yoğun emeği vardır.
Millî Mücadele Yıllarında Zübeyde Hanım
Mustafa Kemal'in Anadolu'ya geçişiyle, Zübeyde Hanım hem özlemi hem de ülkenin geleceği için dua ederek geçirdiği bir döneme girdi. 1922'de oğlu ile yeniden bir araya geldiklerinde, bu buluşma çok farklı bir anlam taşıyordu: Hem bir annenin hem de bir vatanseverin gurur anı.
Son Günleri ve Vedası
Zaferden sonra Mustafa Kemal Paşa'nın çağrısıyla tedavi olmak için İzmir'e giden Zübeyde Hanım, Latife Hanım'ın çiftliğinde misafir edildi. Ancak hastalığı ilerlemişti. 14 Ocak 1923'te hayata gözlerini yumdu ve İzmir Karşıyaka'da defnedildi.
Bir Cumhuriyet Annesinin Ardından
Zübeyde Hanım'ın vefatı, Mustafa Kemal'i derinden etkiledi. Onun annesi olmanın ötesinde, Zübeyde Hanım, bir ulusun bağımsızlık mücadelesinin manevi bir parçası olarak hatırlanıyor. Bugün onun hayatı, Cumhuriyetimizin temelindeki özverinin bir sembolü olarak anılıyor.